Duidelijkheid gewenst
Uit een enquête van Knab onder ruim 7.500 zzp’ers blijkt dat 71% positief is over het wetsvoorstel. Zzp’ers hechten vooral waarde aan duidelijke regels over hun status en zijn bereid extra administratie te accepteren via een zogenoemde zelfstandigenverklaring. Ook verplichte voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid (AOV) en pensioen worden breed gesteund (65%), zolang ondernemers keuzevrijheid houden in hoe zij dit regelen.
Zelfstandigentoets en werkrelatietoets
De kern van de Zelfstandigenwet is de zelfstandigentoets, die vooraf beoordeelt of iemand echt zelfstandig ondernemer is. Criteria hierbij zijn onder meer: meerdere opdrachtgevers, investering in bedrijfsmiddelen en het zelf regelen van AOV en pensioen. Daarnaast controleert een werkrelatietoets of de ondernemer voldoende vrijheid heeft in de uitvoering van opdrachten.
Verschuiving van risico’s
Een belangrijk verschil met de Wet DBA is dat de nieuwe wet de verantwoordelijkheid verlegt van de opdrachtgever naar de zzp’er zelf. Onder de huidige wetgeving lopen opdrachtgevers grote risico’s als achteraf blijkt dat er sprake is van een loondienstverband. Dit maakt hen terughoudend in het inhuren van zzp’ers. De Zelfstandigenwet moet dit probleem oplossen.
Brede steun, maar niet onverdeeld
De steun onder zzp’ers verschilt per sector en uurtarief. Vooral zzp’ers met een hoog uurtarief (boven €80) en uit sectoren als overheid, ICT, zorg en zakelijke dienstverlening zijn positief. In sectoren met lagere tarieven en minder vaste opdrachten (zoals detailhandel en sport) is er meer twijfel. Vakbond CNV daarentegen is fel tegenstander van het voorstel en stelt dat het schijnzelfstandigheid legaliseert, afbreuk doet aan het arbeidsrecht en de collectieve voorzieningen ondermijnt.
Politieke uitdaging
Conclusie
De Zelfstandigenwet biedt voor veel ondernemers het langverwachte perspectief: ondernemen met vrijheid én zekerheid. Het voorstel sluit aan bij hun wens om serieus genomen te worden als ondernemer, mét eigen verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd toont de politieke realiteit aan dat de weg naar daadwerkelijke invoering complex is. Maar één ding is duidelijk: de roep om heldere, eerlijke en uitvoerbare regels wordt steeds luider.
